Poređenje XPS –EPS
Penasti ekstrudirani polistiren (XPS) i penasti polistiren (EPS), u smislu proizvodnog procesa i naročito u smislu performansi proizvoda, predstavljaju dve različite grupe krutih materijala koji se koriste za toplotnu izolaciju. Penasti paneli ove dve vrste imaju različite tehničke karakteristike.
XPS ekstrudirani polistiren odlikuje se sledećim osnovnim karakteristikama: veoma niska apsorpcija vode, visoka potisnačvrstoća, niska vrednost toplotne provodljivosti, itd. Ali da ih razmotrimo korak po korak, da biste bolje razumeli njegove performanse.
1. Toplotna otpornost (R) i toplotna provodljivost (λ)
Toplotna otpornost (R) i toplotna provodljivost (λ) utvrđuju se uzimanjem u obzir proces starenja, i za to se vrši minimalno deset testova. Processtarenja podražavase pomoću gasa za ekspandiranje koji ima toplotnu provodljivost nižu od vazduha i koji ostaje unutar XPS penastog materijala na različite periodevremena, zavisno od debljine testiranog panela od ekstrudiranog polistirena. Dakle, to simulira starenje od 25 godina za poluproizvode XPS. Da bi utvrdio deklarisane vrednosti, proizvođač obavlja direktna merenja, interna i eksterna. Odgovarajuća vrednost starenja označava se sa λ, što predstavlja prosečnu toplotnu provodljivost vrednosti pene ekstrudiranog polistirena posle starenja.
Standardi koji regulišu način na kojisu definisane toplotna otpornost (R) i toplotna provodljivost (λ) jesu SR EN 13164, a postupci koji se sprovode na panelima ekstrudiranog polistirena i merenja vrše se u skladu sa SR EN 12667 za manje debljine panela, aSR EN 12939 za deblje poluproizvode.
Ove vrednosti moraju da bududeklarisane od strane proizvođača polistirena i naći će se u tehničkim brošurama, na njihovim sajtovima, ali i na pakovanja proizvoda. Proizvođač je dužan da na CE nalepnici navedevrednost (l) za toplotnu provodljivost obračunatu u skladu sa postupkom pomenutim u SR EN 13164. Toplotna provodljivost za XPS ploče je u grupi vrednosti 0,030, 0,040 i 0,045 W/mK.
λ vrednostiza GIAS Grafit XPS su λ ≥ 0,030.
2. Apsorpcija vode
Ako voda prodre u strukturu materijala koji se koristi za toplotnu izolaciju, to dovodi do materijalne štete, kao i do smanjenja sposobnosti toplotne izolacije. Voda ima sposobnost da toplotu sprovodi25 puta bolje od vazduha. Penasti materijal od ekstrudiranog polistirena, zahvaljujući njegovojćelijskoj strukturi, otporan je na vodu i vlagu i stoga predstavlja odličnorešenje za bezbednu i dugotrajnu izolaciju građevinskih objekata. Sposobnost toplotne izolacije nije pod uticajem vode, pa materijal obezbeđuje odgovarajuću izolaciju tokom čitavog životnog veka zgrade.
Zahvaljujući ovoj osobini XPS panela, oni imajuvažnu prednost u daljim, preciznijimupotrebama. Na primer, u slučaju krovova tipa terasa, u sistem tipa obrnute terase, oveploče, –zahvaljujući sposobnosti izolacije od vode – predstavljaju dugotrajno rešenje. Takođe, u slučaju spoljašnjegumotavanja zidova zgrada – jer XPS ekstrudirani polistiren ne upija vodu, čak i ako je konstantno izložen nepovoljnim vremenskim uslovima, i otporan je na cikluse zamrzavanja –odmrzavanja – održava otpor tokom čitavog veka trajanja zgrade, a toplotna izolacija ne propada.
3. Propustljivost vodene pare (µ),takozvana sposobnost za disanje
Otpor protiv difuzije vodene pare, µ parametar, definiše otpor prolaska vodene pare u odnosu na otpor protoka vazduha, i određuje se količinom vodene pare koja prolazi kroz jedinicu površine u jedinici vremena pod određenim uslovima temperature i vlage na određenu propisanu debljinu testiranog materijala.
Difuzija koja se odvija na nivou zidova zgrada, u popularnom smislu – sposobnost zida za disanje – definisana je parametrom µ za svaki građevinski materijal.
Tako svaki materijal ima koeficijent za difuziju vodene pare. Materijali zasnovani na ekstrudiranom polistirenu, zbog visoke otpornosti na difuziju vodene pare, imaju vrednost parametra µ koja je optimalna za različite namene:
In continuare sunt prezentate comparativ valori ale parametrul µ:
µvazduh = 1
µmineralna vuna = 1
µEPS = 50–70
µXPS = 50-250
µbitumenska membrana = 20.000–50.000
µaluminijumska folija =A 1.000.000
Šta predstavlja parametar Sd?
Sd = µ x d
Predstavlja dužinu puta koji treba da pređe vodena para. Sd parametar je direktno proporcionalan otpornosti na difuziju vodene pare (µ) i debljini upotrebljenog materijala (d).
Sd = ekvivalentna debljina vazdušnog međuprostora
U nastavku su navedena, kao primer, rastojanja koje treba da pređe vodena parakroz različite građevinske materijale.
Prema standardu DIN 4108, ograničenje nesposobnosti zida da diše je Sd = 1.500
4. Otpornost na hemikalije i rastvarače
U operativnom toku treba u obzir uzeti otpornost izolacionih materijala na razne hemikalije jer ovi materijali dolaze u kontakt sa lepilom, farbama, rastvaračima, separatorima, proizvodima zasnovanim na bitumenu, betonom, itd. XPS paneli su otporni na aktivnosti komponenti različitih građevinskih materijala kakvi su: kreč, cement, gips, bitumen, fiziološki rastvor, razblažena kiselina, itd. Nasuprot tome, nisu otporni na zapaljive supstance i supstance zasnovane na bitumenu, lakove i razređivače zasnovane na rastvaračima.
5. Ponašanje u slučaju požara
Kao i svi ostali organski materijali, i XPS može da izgori. Ukoliko se ne koriste supstance koje usporavajuširenje plamena, XPS – kada se testira kao samostalni proizvod – uklapa se u klasu E, u skladu sa pravilima evropske klasifikacije požara. Ipak,XPS proizvod se nikada ne koristi samostalno, odnosno nije direktno izložen plamenu, već je prekriven malterom ili drugim proizvodima, a njegovo testiranje protiv požara ima smisla samo ako se vrši zajedno sa tim drugim proizvodima.
Reakcija nekog materijala na požar određuje se prema zapaljivosti materijala (da li je ili nije zapaljiv), prema stepenu upornosti plamena i da li materijal širi ili ne širi užarene kapi. Otpornost na požar predstavlja vremenskiperiod u kome taj materijal može da stabilno održi svoju strukturu protiv požara. Otpornost na požar zavisi od sledećih parametara:
- procenat aditiva koji usporavaju prostiranje požara,
- zapaljivost gasa za ekspandiranje,
- testiran uzorak (debljina),
- gustina proizvoda.
Termoizolacione ploče GIAS Grafit XPS uklapaju se u klasu E požara, što znači da ako je ekstrudirani polistiren XPS u kontaktu sa izvorom vatre, nastavlja da gori. Ako je uklonjen izvor paljenja, vatra će se ugasiti.
6. Mehaničke karakteristike
Druga značajnakarakteristika penastog materijala kakav jeekstrudirani polistiren XPS,leži u činjenici da pokazuje visoku mehaničku otpornost na utovar, i kratkoročni i dugoročni. Izolacioni materijal koji pokazuje visoku otpornost na pritisak vrlo malo će smanjiti debljinu u slučaju opterećenja i na taj način neće se promeniti relativni obračun toplotne izolacije, a materijal će očuvati izolacione karakteristike i vrednosti. Toplotna otpornost je direktno proporcionalna debljini R = d / λ
Među penastim materijalima, ekstrudirani polistiren ima najvišu otpornost na kompresije. Kao mera bezbednosti mogu se u obzir uzeti opterećenja koja odgovaraju osnovnoj deformaciji materijala od 10%.
Postoji direktno proporcionalna veza između gustine materijala XPS i jedne od njegovih bitnih karakteristika, odnosno potisnečvrstoće/rastezanja. Kako raste gustina, tako i potisnačvrstoća/rastezanje materijala bivaju veći. GIAS Grafit XPS polistiren ima minimalnu gustinu od 32 kg/mc, što jeoko 20% veće od bilo kog drugog sličnog tipa proizvoda.
Veza između gustine i potisnečvrstoće
Veza između gustine i otpornosti na rastezanje
Metoda testiranja i kalkulacije reguliše se u SR EN 1606. Prema SR EN 1606, dozvoljeno je maksimalno rastezanje od 2%.
7. Dimenziona stabilnost
Termoizolacioni materijali, po svojoj prirodi, predmet su ozbiljnih temperaturnih varijacija. Između dve strane polistirenskog panela neće biti velike razlike u temperaturi; takođe, paneli će biti predmet brze promene temperature zbog ciklusa dan–noć. Sa ove tačke gledišta, dimenziona stabilnost je najvažnija karakteristika koja utiče na odgovarajuće ponašanje tokom rada izolacionih materijala. Penasti materijal tipa ekstrudiranog polistirena XPS ima ćelijsku strukturu i sortiranje koje je trodimenzionalno izbalansirano, neprobojno i ravnomerno.